การตรวจเอชไอวี เรื่องดีที่ไม่ควรมองข้าม

การตรวจเอชไอวี เป็นหนึ่งในขั้นตอนสำคัญในการป้องกันภาวะโรคเอดส์ เนื่องจากโรคเอดส์เป็นอาการที่เกิดจากเชื้อไวรัสเอชไอวีที่ทำลายภูมิคุ้มกันของผู้ติดเชื้อ และส่งผลกระทบต่อสุขภาพ รวมถึงคู่นอนหรือคนรักที่อาจมีความเสี่ยงตามไปด้วย หากไม่ได้ทำ การตรวจ HIV เสียแต่เนิ่นๆ ที่ถือเป็นเรื่องดีที่ทุกคนควรทำ เพราะการตรวจพบเชื้อในระยะแรก ทำให้การรักษาเป็นไปได้ง่าย ช่วยป้องกันการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสเอชไอวี และทำให้อยู่ร่วมกับเชื้อได้โดยไม่ต้องกังวลถึงโรคแทรกซ้อนต่างๆ ที่อาจตามมา การตรวจหาเชื้อเอชไอวี จึงเป็นสิ่งสำคัญอย่างมากที่จะควบคุมเชื้อและทำให้คุณมีสุขภาพดี

ใครบ้างที่ควรได้รับ การตรวจเอชไอวี

จริงๆ แล้วทุกคนไม่ว่าเป็นเพศไหน อายุเท่าไหร่ ควรได้รับการตรวจเอชไอวีเป็นประจำ การตรวจเอชไอวีเป็นสิ่งสำคัญมาก เพราะสามารถช่วยป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อ และช่วยให้ผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวีได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที ได้แก่

ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน หรือเปลี่ยนคู่นอนบ่อยๆ
ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน ไม่สวมถุงยางอนามัย
ผู้ที่มีอาชีพให้บริการทางเพศ
ผู้ที่มีประวัติการติดโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์
ผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวีจากคนในครอบครัว เช่น แม่มีเชื้อ แฟนมีเชื้อ
ผู้ที่ใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น
ผู้ที่ทำงานในสถานพยาบาลที่มีความเสี่ยงสูงต่อการติดเชื้อเอชไอวี

ประโยชน์ของ การตรวจเอชไอวี มีอะไรบ้าง?

การตรวจเอชไอวี ทำให้เข้าสู่กระบวนการรักษาได้ทันที

สิ่งสำคัญที่สุดของ การตรวจหาเชื้อเอชไอวี คือการตรวจหาเชื้อตั้งแต่เนิ่นๆ การระบุการติดเชื้อเอชไอวีตั้งแต่แรกเริ่มช่วยให้เข้าถึงการรักษาทางการแพทย์ที่เหมาะสม และเริ่มการรักษาด้วยยาต้านไวรัส (ART) ได้ทันท่วงที เมื่อทำการรักษาที่รวดเร็ว ก็จะสามารถจัดการกับไวรัสได้อย่างมีประสิทธิภาพ ลดผลกระทบต่อระบบภูมิคุ้มกัน และปรับปรุงสุขภาพโดยรวมของผู้ติดเชื้อได้

ยาต้านไวรัส (Antiretroviral Therapy, ART) คือยาที่ใช้ในการรักษาเชื้อเอชไอวี โดยทำหน้าที่ยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อเอชไอวีในร่างกาย ทำให้ปริมาณเชื้อเอชไอวีในเลือดลดลง ส่งผลให้ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายแข็งแรงขึ้น และลดความเสี่ยงในการเกิดโรคติดเชื้อฉวยโอกาส ยาต้านไวรัสมีด้วยกันหลายกลุ่ม แต่ละกลุ่มออกฤทธิ์ยับยั้งการแบ่งตัวของเชื้อเอชไอวีในขั้นตอนที่แตกต่างกัน ยาต้านไวรัสที่นิยมใช้ในปัจจุบันมีดังนี้

กลุ่มยาต้านไวรัส	การออกฤทธิ์
Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NRTIs)	ยับยั้งเอนไซม์ reverse transcriptase ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่เชื้อเอชไอวีใช้ในการสร้างโมเลกุลดีเอ็นเอ
Non-Nucleoside Reverse Transcriptase Inhibitors (NNRTIs)	ยับยั้งเอนไซม์ reverse transcriptase ในตำแหน่งที่แตกต่างจาก NRTIs
Protease Inhibitors (PIs)	ยับยั้งเอนไซม์ protease ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่เชื้อเอชไอวีใช้ในการประกอบชิ้นส่วนของไวรัส
Fusion Inhibitors (FIs)	ยับยั้งการรวมตัวของเชื้อเอชไอวีกับเซลล์เม็ดเลือดขาว
Integrase Inhibitors (INIs)	ยับยั้งเอนไซม์ integrase ซึ่งเป็นเอนไซม์ที่เชื้อเอชไอวีใช้ในการรวมโมเลกุลดีเอ็นเอของไวรัสเข้ากับโมเลกุลดีเอ็นเอของเซลล์เม็ดเลือดขาว

การรับประทานยาต้านไวรัสอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้ปริมาณเชื้อเอชไอวีในเลือดลดลงจนตรวจไม่พบ (๊ndetectable) ซึ่งหมายความว่าผู้ติดเชื้อจะมีโอกาสน้อยที่จะแพร่เชื้อเอชไอวีไปยังผู้อื่น นอกจากนี้ยังช่วยให้ผู้ติดเชื้อมีชีวิตที่ยืนยาวและมีคุณภาพได้

การตรวจเอชไอวีป้องกันการแพร่เชื้อ

การรู้ สถานะเอชไอวี ช่วยให้คนๆ นั้นสามารถทำการป้องกัน และลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อไวรัสไปยังคู่นอนของตนเองหรือผู้อื่นได้ คนที่ทราบสถานะการติดเชื้อเอชไอวีของตนเอง มีแนวโน้มที่จะมีพฤติกรรมทางเพศที่ปลอดภัยมากขึ้น เช่น

การสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งที่มีเพศสัมพันธ์
การเลือกใช้ยาเพร็พ (PrEP) หรือเข้าถึงยาเป๊ป (PEP) ในกรณีฉุกเฉินได้อย่างทันที
การพูดคุยอย่างเปิดอก เกี่ยวกับสถานะเอชไอวีของตนเองกับคู่นอนหรือแฟน ซึ่งจะช่วยป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ได้

การตรวจเอชไอวี ส่งเสริมพฤติกรรมที่ปลอดภัยยิ่งขึ้น

การตรวจหาเชื้อเอชไอวี เปิดโอกาสให้มีการพูดคุยขอคำปรึกษาและความรู้เกี่ยวกับ การปฏิบัติทางเพศที่ปลอดภัยยิ่งขึ้น และวิธีการลดความเสี่ยง เช่น การใช้เข็มสะอาดสำหรับผู้ที่ฉีดยาเสพติด สิ่งนี้ช่วยให้เกิดการตัดสินใจอย่างชาญฉลาด เพื่อป้องกันตนเองและผู้อื่นจากเชื้อเอชไอวีและโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์

การตรวจเอชไอวีช่วยเชื่อมโยงกับบริการดูแลและสนับสนุน

การทราบสถานะเอชไอวีของคุณ จะช่วยให้คุณเชื่อมโยงกับแพทย์และบริการสนับสนุน ทำให้คุณสามารถเข้าถึงการตรวจสุขภาพเป็นประจำ การให้คำปรึกษาและกลุ่มสนับสนุน ซึ่งสามารถช่วยคุณจัดการกับแง่มุมทางกายภาพ อารมณ์ และจิตใจของการใช้ชีวิตกับอยู่ร่วมกับเอชไอวีได้ หากมีผลเลือดบวก หรือหากไม่ติดเชื้อก็จะได้รับประสบการณ์จากผู้ที่เคยมาตรวจด้วยกัน เพื่อวางแผนป้องกันที่ดีต่อไปในอนาคต

การตรวจเอชไอวีเพิ่มความอุ่นใจ

การทราบสถานะ HIV ของตนเอง จะช่วยให้คุณเข้าใจความเสี่ยงต่อการติดเชื้อและสามารถป้องกันได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ยังช่วยให้คุณเข้าถึงบริการดูแลและสนับสนุนต่างๆ เช่น การรักษาด้วยยาต้านไวรัส การให้คำปรึกษา และกลุ่มสนับสนุน ซึ่งสามารถช่วยลดความเครียดและช่วยให้คุณใช้ชีวิตได้อย่างมีคุณภาพ

ความเครียดจากการไม่รู้สถานะ HIV อาจส่งผลต่อสุขภาพทั้งทางกายและทางจิตใจ ดังนี้

สุขภาพกาย อาจส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ร่างกายอ่อนแอและเสี่ยงต่อการติดเชื้ออื่นๆ
สุขภาพจิตใจ อาจส่งผลต่ออารมณ์ ความรู้สึก และพฤติกรรม เช่น รู้สึกวิตกกังวล ซึมเศร้า โดดเดี่ยว หรือมีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดเชื้อ

การตรวจเอชไอวีจะช่วยให้คุณทราบสถานะ HIV ของตนเองได้อย่างแม่นยำและรวดเร็ว ซึ่งจะช่วยลดความเครียดและช่วยให้คุณดำเนินชีวิตได้อย่างมั่นใจ หากคุณมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี เช่น มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ป้องกัน มีคู่นอนหลายคน ใช้ยาเสพติด แนะนำให้ตรวจเอชไอวีเป็นประจำ เพื่อความปลอดภัยของคุณเอง

การตรวจเอชไอวี ช่วยสนับสนุนกลยุทธ์ด้านสาธารณสุข

การตรวจหาเชื้อเอชไอวีเป็นส่วนสำคัญของกลยุทธ์ด้านสาธารณสุข เพื่อควบคุมและกำจัดเชื้อเอชไอวีและภาวะโรคเอดส์ ความพยายามในระดับชาติในการต่อสู้กับการแพร่ระบาดต้องอาศัยการตรวจหาเชื้อเอชไอวี เพื่อประเมินความคืบหน้า และกำหนดเป้าหมายการแทรกแซงในพื้นที่ที่มีอัตราการติดเชื้อสูง

การตรวจเอชไอวีช่วยวางแผนครอบครัว

ในคู่แต่งงานใหม่ที่ต้องการมีลูก การตรวจหาเชื้อจะช่วยในการวางแผนครอบครัวอย่างชัดเจนมากขึ้น หากฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดมีเชื้อจะได้เข้ารับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสที่เหมาะสม และมีการแทรกแซงทางการแพทย์ เพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อไปยังบุตรหลานของคุณได้ นอกจากนี้ ผู้ติดเชื้อเอชไอวีควรเข้ารับการตรวจเลือดเป็นประจำ เพื่อติดตามปริมาณเชื้อเอชไอวีในเลือด และหากมีความเสี่ยงที่จะตั้งครรภ์ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อวางแผนการตั้งครรภ์อย่างปลอดภัย

ในประเทศไทย รัฐบาลมีนโยบายสนับสนุนให้ผู้ติดเชื้อเอชไอวีมีบุตรอย่างปลอดภัย โดยให้บริการวางแผนการตั้งครรภ์ฟรี ผ่านโรงพยาบาลของรัฐ และคลินิกนิรนาม สภากาชาดไทย การวางแผนการตั้งครรภ์สำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวี มีดังนี้

ปรึกษาแพทย์ เพื่อประเมินความพร้อมในการมีบุตร และวางแผนการตั้งครรภ์อย่างปลอดภัย
รับการรักษาด้วยยาต้านไวรัสอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้ปริมาณเชื้อเอชไอวีในเลือดลดลงจนตรวจไม่พบ
คุมกำเนิดอย่างปลอดภัย เพื่อลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อเอชไอวีไปยังทารก
หากผู้ติดเชื้อเอชไอวีปฏิบัติตามคำแนะนำข้างต้น จะสามารถมีบุตรได้อย่างปลอดภัย และลดความเสี่ยงในการแพร่เชื้อเอชไอวีไปยังทารก

ขั้นตอนใน การตรวจเอชไอวี

การตรวจหาเชื้อเอชไอวี เป็นขั้นตอนง่ายๆ ที่จะบอกว่าคุณมีเชื้อเอชไอวีหรือไม่ ปัจจุบันมีหลายวิธีในการตรวจเอชไอวีแต่ที่จะบอกได้อย่างชัดเจนที่สุด คือ การเจาะเลือดเท่านั้น การตรวจเลือดจะตรวจหาแอนติบอดีต่อเชื้อเอชไอวีในเลือดของคุณ สามารถตรวจหาเชื้อได้ตั้งแต่ 2 สัปดาห์ขึ้นไป หลังสัมผัสเชื้อ อย่างไรก็ตาม การตรวจหาเชื้อเอชไอวี บางประเภทอาจให้ผลเป็นลบ แม้ว่าจะติดเชื้อเอชไอวีแล้วก็ตาม จึงควรทำการตรวจเลือดซ้ำอีกครั้งหลังจาก 3 เดือน ขั้นตอนในการตรวจเอชไอวี มีดังนี้

พบแพทย์หรือเจ้าหน้าที่ เพื่อขอรับการตรวจเอชไอวี
แพทย์ทำการซักประวัติส่วนตัวของคุณรวมถึงกิจกรรมที่เสี่ยงติดเชื้อ
แพทย์หรือเจ้าหน้าที่จะดำเนินการเจาะเลือดของคุณด้วยอุปกรณ์ที่สะอาด
เลือดของคุณจะถูกส่งไปยังห้องปฏิบัติการ เพื่อตรวจหาเชื้อเอชไอวีด้วยวิธีต่างๆ ที่แพทย์ระบุ
ผลการตรวจเลือด ในปัจจุบันสามารถรู้ผลได้ภายในวันเดียว ยกเว้นมีเงื่อนไขอื่น

หากพบว่ามีผลตรวจเอชไอวีเป็นบวก แพทย์จะแจ้งผลให้ทราบ และจะให้คำแนะนำเกี่ยวกับการกระบวนการรักษาให้แก่คุณ หากมีผลตรวจเอชไอวีเป็นลบ แพทย์จะแจ้งผลให้ทราบ และแนะนำให้ตรวจซ้ำอีกครั้งหลังจากนี้ 3 หรือ 6 เดือน

เราสามารถตรวจ HIV ได้จากที่ไหนบ้าง?

การตรวจหาเชื้อเอชไอวี สามารถตรวจได้ตามโรงพยาบาลใกล้บ้านคุณได้ทุกที่ คลินิกเฉพาะทาง ศูนย์สุขภาพชุมชน คลินิกนิรนาม โดยคนไทยทุกคนมีสิทธิตรวจเลือดหาเชื้อเอชไอวีฟรีที่โรงพยาบาลรัฐประจำจังหวัดได้ปีละ 2 ครั้ง เพียงแจ้งความประสงค์และแสดงบัตรประจำตัวประชาชนให้กับเจ้าหน้าที่ และลงชื่อเอกสารยินยอมเข้ารับการตรวจ หรือหากไม่สะดวกไปยังโรงพยาบาล ก็สามารถค้นหาสถานที่ตรวจเอชไอวีเพิ่มเติมผ่านเว็บไซต์ Love2test.org ทำการจองคิวออนไลน์ง่ายๆ และสะดวกมาก ช่วยให้คุณเข้าถึงการตรวจสุขภาพได้ไวยิ่งขึ้น

อ่านบทความอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับ การตรวจเอชไอวี

สรุปแล้ว การตรวจหาเชื้อเอชไอวี มีประโยชน์มากๆ ที่จะทำให้ทุกคนสามารถตรวจพบเชื้อและรักษาได้เลย ไม่ต้องเสียเวลารอให้มีอาการ หรือเกิดภาวะแทรกซ้อนจากเชื้อเกิดขึ้นเสียก่อน การเข้ารับการตรวจนี้ยังได้มาซึ่งความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ เพราะคงปฏิเสธไม่ได้ว่าคนเราก็ต้องมีกิจกรรมทางเพศเป็นเรื่องธรรมชาติอยู่แล้ว การเข้าถึงข้อมูลชุดนี้เป็นก้าวสำคัญในการปรับปรุงการต่อสู้กับโรคเอดส์ที่โลกเผชิญอยู่ในทุกหนแห่ง และช่วยในเรื่องสุขภาพ ความเป็นอยู่ของทุกคนสู่อนาคตที่ปลอดจากเชื้อเอชไอวีได้ในที่สุดครับ