รักให้ปลอดภัย: ป้องกันเอชไอวีด้วย PrEP และ PEP รู้จัก เข้าใจ และใช้ให้เป็น

ในยุคที่ความรักมีได้หลายรูปแบบ การดูแลกันและกันในเรื่องสุขภาพก็สำคัญไม่แพ้เรื่องของหัวใจ โดยเฉพาะในประเด็นของการป้องกันเอชไอวี ที่ยังคงเป็นปัญหาสำคัญด้านสาธารณสุข แต่รู้หรือไม่ว่า วันนี้เรามี “ทางเลือก” ที่สามารถป้องกันเอชไอวีได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะก่อนหรือหลังมีความเสี่ยง ผ่านการใช้ยาที่เรียกว่า PrEP และ PEP

PrEP: ป้องกันก่อนเสี่ยง รักอย่างมีแผน

PrEP หรือ Pre-Exposure Prophylaxis คือยาต้านไวรัสที่ใช้สำหรับการ “ป้องกันล่วงหน้า” เหมาะสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี เช่น

• ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ใช้ถุงยาง
• คู่รักที่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งมีเชื้อเอชไอวี
• ผู้ที่มีคู่นอนหลายคน
• ผู้ขายบริการทางเพศ

PrEP จะได้ผลดีที่สุดหากรับประทาน ทุกวันอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อเอชไอวีได้มากกว่า 99% เมื่อใช้อย่างถูกต้อง

การเริ่มใช้ PrEP ต้องผ่านการตรวจเลือดเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีการติดเชื้อในขณะนั้น และควรตรวจติดตามอย่างน้อยทุก 3 เดือน เพื่อดูผลข้างเคียงและตรวจหาโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ

PEP: ทางเลือกฉุกเฉินเมื่อเสี่ยงแล้ว

PEP หรือ Post-Exposure Prophylaxis เป็นยาต้านไวรัสที่ใช้ในกรณี “ฉุกเฉิน” ภายหลังมีความเสี่ยงในการสัมผัสเชื้อ เช่น

• มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน
• ถุงยางแตก
• ถูกล่วงละเมิดทางเพศ
• บุคลากรทางการแพทย์สัมผัสเลือดผู้ป่วย

การเริ่ม PEP ต้องทำ ภายใน 72 ชั่วโมงหลังความเสี่ยง และต้องรับประทานต่อเนื่องเป็นเวลา 28 วัน โดยยิ่งเริ่มเร็ว ประสิทธิภาพยิ่งสูง

PEP ไม่ใช่ยาที่ใช้แทนการป้องกันปกติ แต่เหมาะสำหรับใช้ในกรณี “ไม่ทันตั้งตัว” หรือเกิดเหตุไม่คาดฝัน

ทำไม PrEP และ PEP จึงสำคัญ?

หลายคนยังคิดว่า “ฉันไม่น่าจะเสี่ยง” หรือ “ใช้ถุงยางก็พอแล้ว” ซึ่งเป็นความเข้าใจที่อาจไม่ครอบคลุมความเป็นจริง เพราะในชีวิตจริงอาจมีสถานการณ์ที่ไม่สามารถควบคุมได้ เช่น ถุงยางรั่ว หรือคู่นอนไม่ยินยอมใช้การป้องกัน

PrEP และ PEP จึงเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ช่วยให้คุณและคนที่คุณรักมี เครื่องมือป้องกัน ที่มีประสิทธิภาพ และสามารถควบคุมได้ด้วยตนเอง

รับบริการ PrEP และ PEP ได้ที่ไหน?

คุณสามารถขอรับบริการ PrEP และ PEP ได้ที่สถานพยาบาลที่มีบริการด้านสุขภาพทางเพศ โดยเฉพาะศูนย์บริการที่เป็นมิตร เช่น ศูนย์น้ำกว๊านสีรุ้ง จังหวัดพะเยา ที่มีเจ้าหน้าที่ให้คำปรึกษาอย่างเข้าใจ ไม่ตัดสิน และช่วยออกแบบแผนป้องกันที่เหมาะสมกับคุณ

รักดี ต้องมีการป้องกัน

PrEP และ PEP ไม่ได้หมายความว่าคุณไม่มีความรับผิดชอบต่อคู่ของคุณ ตรงกันข้าม มันคือการแสดงออกถึงความห่วงใย การวางแผนร่วมกัน และการให้ความสำคัญกับความสัมพันธ์อย่างแท้จริง

เพราะความรักที่ปลอดภัย เริ่มต้นจากการเข้าใจในสิทธิของตนเองและของกันและกัน