เอชไอวี HIV

จากข้อมูลศูนย์ควบคุมโรคแห่งสหรัฐอเมริกา เมื่อปี พ.ศ. 2524 พบผู้ป่วยที่มีระบบภูมิคุ้มกันบกพร่องและเสียชีวิตเป็นจำนวนมาก โดยแบ่งออกเป็นโรคมะเร็งคาโปสิ ซาร์โคมา (Kaposi’s sarcoma) โรคปอดบวมจากเชื้อนิวโมซิสติส คารินิไอ (Pneumocystis carinii) และโรคติดเชื้อฉวยโอกาสอีกมากมาย ซึ่งจากการบันทึกไว้ทราบว่าไม่มีผู้ป่วยรายไหนรอดชีวิต แม้ว่าจะใช้วิธีรักษาด้วยเทคโนโลยีการแพทย์ที่ดีที่สุดของช่วงนั้นแล้ว จากนั้นจึงมีการกำหนดชื่ออย่างเป็นทางการให้โรคนี้ว่า Acquired Immuno-deficiency Syndrome หรือ AIDS ในบทความนี้ จะกล่าวถึง นโยบายการยุติปัญหาเอชไอวี และการตรวจเอชไอวีจากอดีตถึงปัจจุบัน ในขณะนั้นจำนวนผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอย่างมากภายในไม่กี่ปี โดยผู้ป่วยมากกว่าร้อยละ 90 เป็นผู้ที่มีพฤติกรรมชายรักชาย หรือ กลุ่มรักร่วมเพศ (Homosexuality) จึงมีความเข้าใจผิดต่อกลุ่มบุคคลเหล่านี้ในแง่ลบ จนกระทั่งแพทย์ได้พบว่ามีผู้ป่วยโรคเอดส์จากการถ่ายเลือดได้เช่นเดียวกัน ด้วยเหตุนี้เองจึงทำให้เกิดการศึกษาโรคเอดส์อย่างจริงจังในเวลาต่อมา ถัดมาในปี พ.ศ. 2527 คณะนักวิจัยจากสถาบันมะเร็งแห่งชาติของสหรัฐอเมริกาได้รายงานว่า พบเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งที่เป็นสาเหตุให้ผู้ป่วยมีภาวะของโรคเอดส์ โดยให้ชื่อว่า HTLV-III และในปัจจุบันคือ เอชไอวี (Human immunodeficiency virus : HIV) ในประเทศไทยมีการสำรวจพบผู้ป่วยรายแรกอย่างเป็นทางการเมื่อปี พ.ศ.2527 ซึ่งในโรคเอดส์ช่วง 3 ปีแรกของการแพร่ระบาดในไทย

จากการสำรวจสุขภาพในปี 2558 (Health Examination) พบว่าคนไทยมีการเลือกปฏิบัติต่อผู้ติดเชื้อเอชไอวี ด้วยทัศนคติแง่ลบเกี่ยวกับความร้ายแรงของโรคเอดส์ในอดีตมากถึงร้อยละ 58.6 ซึ่งมีความต่อเนื่องเพิ่มมากยิ่งขึ้น ในปี 2560 พบว่าผู้ติดเชื้อเอชไอวีมีการตีตรารวมถึงการเลือกปฏิบัติแง่ลบเพิ่มขึ้นถึงร้อยละ 34.9 ทั้งในเรื่องการดำเนินชีวิตและในส่วนของการรับบริการจากสถานบริการสุขภาพต่าง ๆ ซึ่งเหตุผลเหล่านี้นำไปสู่การตัดสินใจไม่กล้าเข้ารับการตรวจเอชไอวี ในกรณีที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวีเกิดขึ้น บทความนี้ จะกล่าวถึงการตรวจเอชไอวี ขั้นตอนการตรวจเอชไอวี เพราะการตรวจเอชไอวีเป็นการตรวจที่ง่าย และสะดวก เราทุกคนควรตระหนักถึงความสำคัญ ของการตรวจเอชไอวี กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข มีแนวคิดในการรณรงค์สร้างความตระหนักที่ถูกต้องให้กับประชาชนทุกคน ในเรื่องเอชไอวีและเอดส์เนื่องในวันเอดส์โลกวันที่ 1 ธันวาคม 2563 ที่ผ่านมา เพื่อลดการตีตรา และลดการแพร่กระจายของเชื้อให้ลดลงในอนาคต ด้วยการสนับสนุนให้มีการยุติปัญหาเอชไอวี ภายใต้แนวความคิด “Walk Together : เอดส์อยู่ร่วมกันได้ ไม่ตีตรา” ด้วยจุดประสงค์ที่จะสร้างความร่วมมือร่วมใจของทุกภาคส่วนในสังคมไทย ก้าวสู่ความเข้าใจที่ตรงกันว่า การติดเชื้อเอชไอวีเป็นเรื่องที่ไม่น่ารังเกียจ เป็นโรคที่สามารถรักษาได้ด้วยการรับยาต้านเชื้ออย่างมีวินัยและต่อเนื่อง ไม่สามารถติดต่อสู่บุคคลอื่น ๆ ได้ง่ายอย่างที่เข้าใจ และเพื่อให้ผู้ติดเชื้อ หรือ ผู้ที่มีความเสี่ยง กล้าที่จะเข้ารับการตรวจเอชไอวีรวมถึงมีความมั่นใจในการเข้ารับการรักษาอย่างถูกต้องด้วยเช่นกัน ปัจจุบันการตรวจเอชไอวีในผู้ที่มีความเสี่ยงจากกรณีต่าง ๆ เป็นหนึ่งในสิ่งที่ประชาชนต่างหันมาให้ความสำคัญมากยิ่งขึ้น เนื่องจากได้มีการบรรจุให้การตรวจเอชไอวีเป็นสิทธิประโยชน์ด้านสุขภาพ

เชื้อไวรัสเอชไอวี เป็นสาเหตุของการนำไปสู่โรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ที่ทุกคนคุ้นเคยกันเป็นอย่างดี ซึ่งในปัจจุบันเทคโนโลยีทางการแพทย์ยังไม่สามารถคิดค้นยา ที่มีประสิทธิภาพในการรักษาให้หายขาดได้ 100% แต่มีเพียงยาที่ใช้ในการต้านไวรัสเอชไอวีเท่านั้น จึงทำให้การป้องกันที่ถูกวิธี และการตรวจเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอในผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยง ย่อมส่งผลดีกว่าอย่างปฏิเสธไม่ได้ ปัจจุบันกรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข ได้มีการสร้างความตระหนักถึงการป้องกัน และการแพร่เชื้อเอชไอวีอย่างต่อเนื่อง ซึ่งทุกประเทศทั่วโลกได้มีการกำหนดให้ วันที่ 1 ธันวาคม ของทุกปี เป็นวันเอดส์โลก (World AIDS Day) เพื่อรณรงค์ยุติปัญหาการติดเชื้อเอชไอวีและโรคเอดส์ให้ลดลงอย่างต่อเนื่อง ด้วยการวางยุทธศาสตร์ในการลดจำนวนผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่ ลดการเสียชีวิตจากการติดเชื้อเอชไอวี และเพิ่มความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเพื่อลดการเลือกปฏิบัติในผู้ป่วยเอชไอวี ในบทความนี้เราจะพูดถึง ขั้นตอนการตรวจเอชไอวี วิธีการตรวจเอชไอวี และวิธีแปลผลการตรวจ แนวทางในการป้องกันที่ได้ประสิทธิภาพ จะต้องปฏิบัติควบคู่กัน ด้วยการสวมถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์ การหลีกเลี่ยงโอกาสที่ส่งผลให้ติดเชื้อเอชไอวี และการตรวจเอชไอวีอย่างสม่ำเสมอ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการรับเชื้อเอชไอวีเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งไม่ได้หมายความว่าผู้ที่ไม่มีพฤติกรรมเสี่ยงจะสามารถชะล่าใจไม่รับการตรวจได้ ด้วยเหตุผลที่ว่าเอชไอวีเป็นโรคที่สามารถติดต่อได้ และในช่วงที่ติดเชื้อระยะแรกจะไม่แสดงอาการที่ชัดเจน ความเสี่ยงต่าง ๆ อาจเกิดขึ้นได้เสมอ ดังนั้น การตรวจเอชไอวีจึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด ในการทราบสถานะของตนอย่างชัดเจน ทำให้สามารถรับมือหรือเข้ารับการรักษาได้อย่างทันท่วงที ในกรณีที่ตรวจพบว่าติดเชื้อเอชไอวี แนวทางการตรวจเอชไอวีตามหลักสากล เป็นหลักการตรวจเอชไอวีที่มีชื่อว่า 5C ซึ่งจะต้องกระทำภายใต้แนวคิดในการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของผู้เข้ารับการตรวจให้มากที่สุด โดยมีหลักการดังต่อไปนี้ ขั้นตอนในการเข้ารับการตรวจเอชไอวี

เชื้อเอชไอวี (HIV) ย่อมาจากคำว่า Human Immunodeficiency Virus ซึ่งเป็นเชื้อไวรัสชนิดหนึ่งที่ถูกค้นพบครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ.2524 ณ ประเทศสหรัฐอเมริกา โดยผู้ที่ติดเชื้อไวรัสชนิดนี้จะมีอาการผิดปกติเกี่ยวกับภูมิต้านทาน ที่ไม่สามารถทำหน้าที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ และจากผลการศึกษาย้อนหลังได้ข้อเท็จจริงว่า เชื้อไวรัสเอชไอวีเกิดขึ้นเมื่อราว ๆ ปี พ.ศ.2503 มีต้นกำเนิดในประเทศแถบแอฟริกาตะวันตก ซึ่งต่อมาเชื้อไวรัสนี้ได้แพร่กระจายไปทั่วโลก และในที่สุดพบผู้ติดเชื้อเอชไอวีในประเทศไทยเมื่อปี พ.ศ.2527 (อ้างอิงจากรายงานครั้งแรกที่มีการบันทึกไว้) ซึ่งในช่วง 6 ปีต่อมา ประเทศไทยมีจำนวนผู้ติดเชื้อเอชไอวีเพิ่มสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว และมีการประกาศจากรัฐบาลให้มีมาตรการแก้ไขปัญหาผู้ติดเชื้อเอชไอวี หรือ โรคเอดส์ ด้วยการจัดตั้งคณะกรรมการประสานงานโรคเอดส์แห่งชาติขึ้นในปี พ.ศ.2528 ในบทความนี้จะกล่าวถึง ประโยชน์ของการตรวจเอชไอวี ปัจจุบันประเทศไทยมีการคาดการณ์ประมาณล่าสุด (Spectrum-AEM 2019,6 เม.ย.2563) ว่าจะพบผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ยังมีชีวิตอยู่ประมาณ 472,376 ราย และมีผู้ติดเชื้อเอชไอวีรายใหม่จำนวน 4,855 ราย โดยจากสถิติพบว่าผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ยังมีชีวิตอยู่ที่ทราบว่าตนติดเชื้อคิดเป็น 99.8% ของผู้ติดเชื้อเอชไอวีทั้งหมด จากข้อมูลดังกล่าวได้สื่อถึงการตระหนักถึงความสำคัญในการป้องกัน และการตรวจเอชไอวีที่เพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง เอชไอวี คืออะไร? เอชไอวี (HIV) เป็นเชื้อไวรัสที่ทำให้ภูมิคุ้มกันของผู้ที่ติดเชื้อมีความบกพร่อง เนื่องจากระบบภูมิคุ้มกันมีความอ่อนแออย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้ร่างกายไม่สามารถต่อสู้กับเชื้อโรคต่าง